Giếng trời được biết đến và sử dụng trong rất nhiều công trình dân dụng, nhà ở. Không chỉ có vai trò là hứng nắng, hứng gió mà còn có vai trò phong thủy trong ngôi nhà. Vì vậy thiết kế giếng trời làm sao để vừa tận dụng được tối đa công năng, tính thẩm mỹ và phù hợp phong thủy là vấn đề cần được cân nhắc.

(Hình ảnh minh họa: Giếng trời)

Để hiểu một cách tường tận hơn trước hết chúng ta cần biết giếng trời là gì? Có cấu tạo như thế nào?

Giếng trời là một khoảng trống không gian thẳng đứng thông từ tầng trệt lên đến mái nhà trong các công trình nhà ở hay tòa nhà.

Trong xây dựng, giếng trời là giải pháp kiến trúc mang tính kỹ thuật và mỹ thuật cho không gian nhà hiện đại. Giếng trời có chức năng hứng ánh sáng, lấy gió và trao đổi khí giữa bên trong với bên ngoài ngôi nhà, bên cạnh đó, nó còn tạo nên điểm nhấn ấn tượng cho ngôi nhà của bạn.

Công dụng của giếng trời là đón nắng, đón gió giúp ngôi nhà tận dụng được ánh sáng thiên nhiên, đồng thời giao đổi không khí trong nhà giúp không gian thoáng đãng hơn. Điều này mang lại khá nhiều lợi ích cho ngôi nhà. Điểm qua các lợi ích tiêu biểu như sau:

- Đón nắng giúp giúp tiệt kiệm điện năng. Nhờ có giếng trời, không gian nội thất trở nên sáng sủa và mát mẻ hơn, nhờ đó chúng ta tiết kiệm được năng lượng điện cho các hệ thống làm mát và đèn chiếu sáng, mang lại hiệu quả kinh tế.

- Thông gió tự nhiên, điều hòa không khí: Lấy gió tự nhiên cũng là một trong những chức năng quan trọng của giếng trời, theo đó, giếng trời giúp quá trình lưu thông trao đổi không khí môi trường bên trong và bên ngoài ngôi nhà diễn ra đều đặn, giúp ngôi nhà thoáng mát hơn, trong lành và dễ chịu hơn. Đây cũng là lí do nhiều gia chủ cân nhắc có nên thiết kế giếng trời để ngôi nhà được mát mẻ hơn, đặc biệt là trong mùa hè nóng bức.

- Tạo vẻ đẹp thẩm mĩ: Giếng trời xuất hiện ở châu Âu từ thời kỳ phục hưng, cụ thể là ở các nhà thờ lớn, bảo tàng cổ và đã được cách tân qua nhiều thời kỳ cho phù hợp hơn với nhu cầu sử dụng

(Hình ảnh minh họa: Giếng trời)

Ngoài những ưu điểm kể trên thì giếng trời cũng có những nhược điểm mà khi thiết kế thi công cần chú ý:

- Bản chất giếng trời là một cái ống, vì vậy âm thanh truyền trong giếng trời rất vang và rõ. Do đó, các mặt tường trong giếng trời không nên làm phẳng, trơn tất cả. Cần có một số mảng nhám, sần để tiêu âm như dùng sơn gai, ốp đá tự nhiên, gạch thẻ, gạch trần. Đó cũng là thủ pháp trang trí cho khu vực thông tầng. Đây là những thủ pháp bằng cách sử dụng các vật liệu tiêu âm và để giếng trời bớt độ phẳng và trơn của giếng.

- Đối với những giếng trời không có mái che thì việc tổ chức thoát nước ở đáy giếng phải đảm bảo thật tốt. Luôn phải đảm bảo đủ độ rộng cần thiết cũng như phải có hệ thống che chắn ở khu vực xung quanh để tránh tình trạng nước mưa bắn làm bẩn những không gian sinh hoạt khác.

- Ở một số vùng, nắng mùa hè rất gay gắt, nhất là vào buổi trưa mặt trời chiếu thẳng xuống giếng trời, có thể gây thừa sáng, chói lóa. Bởi vậy, sàn, cầu thang gỗ hoặc các đồ đạc trong khu vực này có thể bị phai màu sơn, hư hỏng. Chủ nhà nên lắp đặt thêm hệ thống rèm dưới mái giếng trời để chắn nắng và điều tiết lượng ánh sáng.

- Giếng trời có mái thì phải đảm bảo một giải pháp hợp lý cho hệ thống các khe, ô thoáng để tránh mưa to, gió lớn làm nước mưa rơi xuống nhà.

- Có nên thiết kế giếng trời với những vật dụng trang trí trên các bức tường của giếng trời như: cây cảnh treo, đèn chiếu sáng trang trí,… nên đảm bảo trong tầm tay với hoặc phải kiểm soát an toàn để thuận lợi cho việc sửa chữa cũng như chăm sóc khi cần thiết.

- Nếu dưới giếng trời không phải khu vực như vườn cảnh, bể cá mà lại là không gian sinh hoạt, nơi qua lại thì không nên treo đèn, chậu cây cũng như các vật trang trí nặng, to ở phía trên để tránh tình trạng rơi vỡ gây nguy hiểm. 

- Các hệ thống hành lang, cửa sổ, cầu thang tiếp giáp với giếng thì cần có lan can, hoa sắt để đảm bảo một số tiêu chuẩn an toàn như chiều cao, khoảng cách khe hở,…

(Hình ảnh minh họa: Giếng trời)

Để xây giếng trời đẹp và hợp phong thủy, nên chú ý các điểm sau:

- Giếng trời có mái thì phải đảm bảo một giải pháp hợp lý cho hệ thống các khe, ô thoáng để tránh mưa to, gió lớn làm nước mưa rơi xuống nhà.

- Nếu dưới giếng trời không phải khu vực như vườn cảnh, bể cá mà lại là không gian sinh hoạt, nơi qua lại thì không nên treo đèn, chậu cây cũng như các vật trang trí nặng, to ở phía trên để tránh tình trạng rơi vỡ gây nguy hiểm.

- Các hệ thống hành lang, cửa sổ, cầu thang tiếp giáp với giếng thì cần có lan can, hoa sắt để đảm bảo một số tiêu chuẩn an toàn như chiều cao, khoảng cách khe hở,…

- Phải đảm bảo các chức năng của giếng trước khi trang trí để tránh tình trạng không phù hợp với kiến trúc, không gian sinh hoạt và một số vấn đề khác.

- Nếu ngôi nhà đã đủ lượng ánh sáng tự nhiên cần thiết, trong khi diện tích không dư giả thì nên cân nhắc và tốt nhất có nên thiết kế giếng trời hay không.

- Giếng trời là một không gian, một bộ phận khá bắt mắt, là điểm nhấn thu hút của căn nhà rồi nên việc trang trí sắp đặt không nên quá rườm rà và phức tạp để tránh tình trạng gây rối mắt. Tốt nhất hãy để nó thật nhẹ nhàng, thông thoáng như đúng bản chất và vai trò của nó.

- Hạn chế tất cả những gì ở giếng trời có thể gây ảnh hưởng đến vai trò chiếu sáng và lưu thông không khí tự nhiên vào nhà.

- Chú ý đảm bảo an toàn trên các tầng mà chiều dài giếng trời đi qua, tránh nguy hiểm cho trẻ nhỏ.